ΟΙ 17 ΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ Ν 3842/10 ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ 1/1/2011

Την 20/04/2010 δημοσιεύσαμε στην εφημερίδα «Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ» τις 45 κυριότερες αλλαγές του Ν. 3842/2010 για τις επιχειρήσεις.
Μερικές από τις αλλαγές αυτές είχαν, σύμφωνα με το άρθρο 92 του Ν. 3842/2010, έναρξη ισχύος την 01/01/2011.
Οι κυριότερες αλλαγές που επέρχονται στη φορολογική νομοθεσία και ισχύουν από την 01/01/2011 είναι οι παρακάτω:
1. Μεταβάλλεται από 01/01/2011 ο χρόνος απόκτησης του εισοδήματος από ελευθέριο επάγγελμα. Ορίζεται πλέον ο χρόνος κατά τον οποίο παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες από τον ελεύθερο επαγγελματία και όχι ο χρόνος είσπραξης της αμοιβής που ίσχυε, με βάση τις προϊσχύουσες διατάξεις. Όταν πρόκειται για παροχή υπηρεσίας διάρκειας, ο χρόνος απόκτησης του εισοδήματος θεωρείται ο χρόνος που καθίσταται απαιτητό κάθε επί μέρους τμήμα της αμοιβής για το μέρος αυτό και την υπηρεσία που παρασχέθηκε. Σημειώνεται ότι για τους ελεύθερους επαγγελματίες που παρέχουν υπηρεσίες προς το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., χρόνος κτήσης του εισοδήματος για τις υπηρεσίες προς τα πρόσωπα αυτά παραμένει ο χρόνος είσπραξης της αμοιβής (εξαίρεση) (άρθρο 6 § 9).
2. Δεν υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου 20% οι ελεύθεροι επαγγελματίες για συναλλαγές μέχρι 300,00 ευρώ (ανά συναλλαγή χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο Φ.Π.Α.) (άρθρο 6 § 11).
3. Επεκτείνεται η υποχρέωση για υποβολή οριστικής δήλωσης και στους υπόχρεους σε παρακράτηση φόρου επί των αμοιβών από ελευθέρια επαγγέλματα και επί του εισοδήματος από εμπορικές επιχειρήσεις με βάση τις διατάξεις των άρθρων 58 και 55 του Ν. 2238/94 (Κ.Φ.Ε.), εκτός από τους υπόχρεους σε παρακράτηση φόρου επί του εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες που η οριστική δήλωση εξακολουθεί να υποβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του Μαρτίου κάθε έτους. Η υποχρέωση των νέων οριστικών δηλώσεων αρχίζει από το οικονομικό έτος 2011 και μετά [δηλαδή για τα εισοδήματα που θα αποκτηθούν μέσα στο έτος (χρήση) 2010 και μετά].
Οι νέες οριστικές δηλώσεις υποβάλλονται:
– η οριστική δήλωση αμοιβών από ελευθέρια επαγγέλματα μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του Απριλίου κάθε έτους,
– η οριστική δήλωση αμοιβών από εμπορικές επιχειρήσεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη για τις δημόσιες υπηρεσίες ημέρα του Μαΐου κάθε έτους (άρθρο 7 § 5).
4. Μειώνεται σε 23% (από 24%) ο φόρος στα αδιανέμητα κέρδη των νομικών προσώπων σύμφωνα με το άρθρο 13 του Ν. 3842/2010. Σημειώνεται ότι στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης (Δ.Ε.Θ.) ο Πρωθυπουργός εξήγγειλε τη μείωση στο 20% από την 01/01/2011 καταργώντας προφορικά την σταδιακή μείωση κατά μία μονάδα το χρόνο. Προφανώς, αναμένεται η κατάθεση της σχετικής ρύθμισης στο Νέο Νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προσεχώς στην Βουλή (άρθρο 13).
5. Φορολογούνται με συντελεστή 40% τα κέρδη παρελθουσών χρήσεων που διανέμονται ή κεφαλαιοποιούνται από 01/01/2011. Από το φόρο που οφείλεται 40% θα αφαιρείται ο φόρος που καταβλήθηκε σε επίπεδο νομικού προσώπου με συντελεστή που αναλογεί στην χρήση στην οποία ανάγονται (40% ή 35% ή 32% ή 25% κ.λπ.) (άρθρο 13).
Από πληροφορίες που έχουμε μελετάται η επαναφορά του προηγούμενου καθεστώτος φορολόγησης των νομικών προσώπων (Ν. 3697/2008), με διαφοροποιημένο ποσοστό παρακράτησης 15% ή 20% (από 10%) ακόμα και για τη χρήση 2010.
6. Για τις εισηγμένες στο Χ.Α. μετοχές που αποκτώνται από 01/01/2011 και πωλούνται με κέρδος, φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή 20% εάν η πώληση των μετοχών γίνει σε διάστημα τριών (3) μηνών από την κτήση τους και 10% εάν η πώληση γίνει εντός δωδεκαμήνου (12) (βραχυπρόθεσμες επενδύσεις) (άρθρο 16).
Από πληροφορίες που έχουμε μελετάται η παράταση φορολόγησης της υπεραξίας των εν λόγω μετοχών για 01/01/2012.
7. Καθιερώνεται η διαβίβαση των φορολογικών στοιχείων που αφορούν συναλλαγές άνω των 3.000,00 ευρώ μεταξύ επιτηδευματιών και προσώπων της § 3 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. (Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ.) μέσω ηλεκτρονικού συστήματος σε Υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών. Ισχύει από 01/01/2011 (άρθρο 20 § 1).
8. Καθιερώνεται η εξόφληση όλων των φορολογικών στοιχείων καθώς και των λοιπών εγγράφων που εκδίδονται ή συντάσσονται αντί φορολογικών στοιχείων αξίας άνω των 3.000,00 ευρώ μέσω επαγγελματικών τραπεζικών λογαριασμών ή επιταγών που εξοφλούνται μέσω των ιδίων λογαριασμών (άρθρο 20 § 2).
9. Καθιερώνεται η εξόφληση των φορολογικών στοιχείων αξίας 1.500,00 ευρώ και άνω που εκδίδονται για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες αποκλειστικά μέσω Τράπεζας, με χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες και με επιταγές για την εξασφάλιση της γνησιότητας των σχετικών συναλλαγών και παραστατικών. Σημειώνεται ότι οι τράπεζες δεν επιτρέπεται να χρεώνουν προμήθειες για την κατάθεση των ποσών αυτών σε τραπεζικούς λογαριασμούς. Ισχύει από 01/01/2011 (άρθρο 20 § 3).
10. Καθιερώνεται η ευθύνη και η διαδικασία επαλήθευσης των στοιχείων των εκδοτών φορολογικών στοιχείων και από τους λήπτες αυτών. Συνεπώς το βάρος της απόδειξης της συναλλαγής φέρει και ο λήπτης του φορολογικού στοιχείου και οφείλει να επιβεβαιώνει τα στοιχεία των εκδοτών και την ακρίβεια των φορολογικών στοιχείων μέσω βάσης δεδομένων της Γ.Γ.Π.Σ. του ΥΠΟΙΚ (άρθρο 20 § 4).
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 20 § 5 του Ν. 3842/2010 για τις πιο πάνω περιπτώσεις 7, 8, 9 και 10 προβλέπεται, η έκδοση υπουργικών αποφάσεων οι οποίες θα ρυθμίζουν τις αναγκαίες λεπτομέρειες για την εφαρμογή των ανωτέρω υποχρεώσεων. Μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί καμία υπουργική απόφαση.
Συνεπώς η μη έκδοση των υπουργικών αποφάσεων (κανονιστικές πράξεις) καθιστά τις ανωτέρω υποχρεώσεις ανενεργές, μέχρι της εκδόσεώς τους.
11. Ο φορολογικός έλεγχος (Δ.Ο.Υ., Δ.Ε.Κ., Π.Ε.Κ.) δεν περιορίζεται πλέον στη μη αναγνώριση της δαπάνης μισθοδοσίας όταν διαπιστώσει ότι δεν έχουν καταβληθεί από την επιχείρηση οι ασφαλιστικές εισφορές, αλλά υποχρεούται μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, τακτικού ή προσωρινού, να ενημερώσει τον αρμόδιο κατά περίπτωση ασφαλιστικό φορέα (ΙΚΑ κ.λπ.) εάν η ελεγχθείσα εταιρεία έχει αποδώσει ή όχι τις ασφαλιστικές εισφορές, για να επιληφθεί για την είσπραξή των (άρθρο 11 § 2).
12. Οι δαπάνες μισθοδοσίας (μισθοί-αμοιβές) θα αναγνωρίζονται μόνο εάν έχουν εξοφληθεί μέσω επαγγελματικού τραπεζικού λογαριασμού της επιχείρησης ή επιταγής που εξοφλείται μέσω τραπεζικού λογαριασμού.
Σημειώνεται ότι προβλέπεται η έκδοση απόφασης του ΥΠΟΙΚ με την οποία θα καθοριστεί η σταδιακή εφαρμογή της διαδικασίας της εξόφλησης των δαπανών μισθοδοσίας και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. Μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί ακόμα η απόφαση (κανονιστική πράξη) του ΥΠΟΙΚ με αποτέλεσμα να καθίσταται ανενεργή η διάταξη καθότι ισχύει από 23/04/2010 (άρθρο 11 § 2).
13. Καθιερώνεται η υποχρέωση στους ελεγκτές και στα ελεγκτικά γραφεία που είναι εγγεγραμμένοι στο Δημόσιο Μητρώο του Ν. 3693/2008 για έκδοση ετήσιου πιστοποιητικού. Θα διενεργούν παράλληλα με τον έλεγχο της οικονομικής διαχείρισης και έλεγχο σε φορολογικά αντικείμενα με βάση πρόγραμμα που θα καθορίζεται από το ΥΠΟΙΟ και την ΕΛΤΕ (άρθρο 17 § 3).
14. Καθιερώνεται η υποχρέωση απόκτησης από τους λογιστές φοροτεχνικούς, κατόχους άδειας ασκήσεως επαγγέλματος του Ν. 2515/1997 πιστοποιητικού που θα εκδίδεται από το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος. Με απόφαση του ΥΠΟΙΚ πρόκειται να καθοριστούν το περιεχόμενο, οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια του εν λόγω πιστοποιητικού (άρθρο 17 § 7).
15. Προβλέπεται ότι οι λογιστές φοροτεχνικοί υποχρεούνται στην απόκτηση ψηφιακής υπογραφής για την επικοινωνία τους με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του ΥΠΟΙΚ. Με απόφαση του ΥΠΟΙΚ θα καθοριστεί κάθε αναγκαία λεπτομέρεια κ.λπ. για την εφαρμογή της διάταξης αυτής (άρθρο 17 § 8).
16. Προβλέπεται ότι οι λογιστές φοροτεχνικοί είναι υπεύθυνοι πέρα από την ακρίβεια και την ειλικρίνεια των δηλώσεων που υποβάλλουν, ως προς τη συμφωνία αυτών με τα φορολογικά και οικονομικά δεδομένα που προκύπτουν κατά τη μεταφορά τους από τα στοιχεία στα βιβλία και από τα βιβλία στις κατά περίπτωση δηλώσεις και για την ορθή φορολογική αναμόρφωση των αποτελεσμάτων με τις δαπάνες που δεν αναγνωρίζονται, καθώς και για την ορθή υποβολή όλων των δηλώσεων παρακρατούμενου εισοδήματος και απόδοσης των έμμεσων φόρων.
Για τις εκπιπτόμενες δαπάνες θα πρέπει να τις αποτυπώνουν αναλυτικά σε κατάσταση που θα συνυποβάλλεται με τη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος το περιεχόμενο της οποίας δεν είναι δεσμευτικό για τη φορολογική αρχή, ενώ όσον αφορά την ορθή υποβολή όλων των δηλώσεων παρακρατούμενου φόρου εισοδήματος και απόδοσης των έμμεσων φόρων, αυτή θα πρέπει να γνωστοποιείται από τους λογιστές φοροτεχνικούς στην αρμόδια φορολογική αρχή, με τη μορφή δήλωσης που θα συνυποβάλλεται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος (άρθρο 17 § 9).
17. Καθιερώνεται η υποχρέωση των λογιστών-φοροτεχνικών για υπογραφή πέραν των δηλώσεων της § 2 του άρθρου 38 του Ν. 2873/2000 (δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, αρχικών, συμπληρωματικών, τροποποιητικών κ.λπ.) και των συνυποβαλλόμενων εντύπων ή καταστάσεων, όπως αυτά καθορίζονται κάθε φορά με τις οικείες αποφάσεις του ΥΠΟΙΚ, με υποχρεωτική αναγραφή όλων των στοιχείων του λογιστή-φοροτεχνικού καθώς και του αριθμού μητρώου της άδειας άσκησης επαγγέλματός του.
Σημειώνεται ότι οι διατάξεις του άρθρου 17 του Ν. 3842/2010 ισχύουν από 23/04/2010 και μετά και η κατάσταση με τις μη εκπιπτόμενες δαπάνες και η δήλωση για την υποβολή όλων των δηλώσεων θα συνυποβάλλονται με τη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος του οικονομικού έτους 2011 (χρήση 2010).
Για τις περιπτώσεις 14, 15 και 17 δεν έχουν ακόμα εκδοθεί οι σχετικές αποφάσεις του ΥΠΟΙΚ.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Λ. ΒΟΥΘΟΥΝΗΣ
29/12/2010