ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Φ.Π.Α ΣΕ ΑΓΡΟΤΕΣ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ

Με την Αριθ.Πρωτ.Δ15Β 1113603 ΕΞ 2011/9.8.2011 του ΥΠΟΙΚ με θέμα "Επιστροφή Φ.Π.Α. σε αγρότες του ειδικού καθεστώτος, οι οποίοι εκδίδουν τιμολόγια για το σύνολο της παραγωγής τους βάσει απόφασης του Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. " δίδεται απάντηση σε ΣΧΕΤ.: Το με αρ. πρωτ. 1999/22.7.2011 έγγραφο της Δ.Ο.Υ. Φιλιατρών.

Ειδικότερα,

Ι. Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992) οι αγρότες και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις που ορίζονται από τα άρθρα 41 και 42 του ν.2859/2000 (ΦΕΚ 248 Α') δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και δεν υποχρεούνται σε έκδοση βιβλίων και στοιχείων, πλην της υποχρέωσης έκδοσης δελτίων αποστολής στις περιπτώσεις που ρητά ορίζεται από τον Κ.Β.Σ., εφόσον δεν έχουν ενταχθεί για τη δραστηριότητά τους αυτή στο κανονικό καθεστώς του ως άνω νόμου.
2. Επίσης, με τις διατάξεις της περ. ζ' της παρ. 2 του άρθρου 36 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992) ορίζεται ότι ο προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. της έδρας μπορεί με απόφασή του να υποχρεώνει τον παραγωγό αγροτικών προϊόντων στην έκδοση τιμολογίων για την πώληση του συνόλου της παραγωγής του, όταν ασκεί οργανωμένη αγροτική εκμετάλλευση ή επιχείρηση.
3. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ζ' της παραγράφου 5 του άρθρου 5 του ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 179 Α'), κατ' εξαίρεση, δεν επιβάλλεται πρόστιμο όταν διαπιστώνονται παρατυπίες ή παραλείψεις που αποτελούν τυπικές παραβάσεις που δεν καταγράφονται σε αυτές που επηρεάζουν το κύρος των βιβλίων και στοιχείων ως ανακριβών ή δεν καθιστούν εξαιρετικά δυσχερείς τις ελεγκτικές επαληθεύσεις, εφόσον οφείλονται σε παραδρομή ή συγγνωστή πλάνη, εκτός εάν προηγούμενα έχει γίνει αποδεδειγμένα υπόδειξη από οποιονδήποτε φορολογικό έλεγχο ή φορολογική αρχή για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων των Κ.Β.Σ.

4. Ενόψει των ανωτέρω, στην περίπτωση που αγρότες του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α., ενώ υποχρεούνταν, με σχετική απόφαση του αρμοδίου Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. να εκδίδουν τιμολόγια πώλησης για τη διάθεση του συνόλου της παραγωγής τους, πραγματοποίησαν πωλήσεις λαμβάνοντας τιμολόγια αγοράς αγροτικών προϊόντων από τους αγοραστές τους (ή εκκαθαρίσεις σε περίπτωση πώλησης των προϊόντων τους από τρίτους για λογαριασμό τους) για μέρος της παραγωγής τους ενώ το υπόλοιπο το διέθεταν με τιμολόγια εκδόσεώς τους, θεωρούμε ότι μπορεί να τύχουν εφαρμογής, εν προκειμένω, οι ως άνω προαναφερόμενες διατάξεις (παρ. 3 του παρόντος) και να μην επιβληθεί πρόστιμο του Κ.Β.Σ. για την αιτία αυτή σε βάρος των εν λόγω αγροτών, δεδομένου ότι δεν προκύπτει απόκρυψη φορολογητέας ύλης, λαμβανομένου υπόψη του τρόπου φορολόγησής τους, και ότι η οποιαδήποτε παράβαση από μέρους των αγροτών δεν συνδέεται με το κύρος των βιβλίων, καθώς τα εν λόγω πρόσωπα δεν έχουν την ιδιότητα του «επιτηδευματία» και δεν τηρούν βιβλία, με την απαραίτητη προϋπόθεση όμως ότι δεν τους είχε προηγουμένως γίνει υπόδειξη - σύσταση στο πλαίσιο οποιουδήποτε ελέγχου για την παρατυπία ή παράλειψη αυτή. (έγγραφο μαςΔ15Β 1034052 ΕΞ 2010/12.3.2010)

5. Αναφορικά με τη χρήση του Φ.Η.Μ. του ν.1809/1988, εκ παραδρομής, για την έκδοση των μηχανογραφικά εκδιδομένων φορολογικών στοιχείων, στην περίπτωση που μνημονεύεται στο σχετικό έγγραφο σας, θέτουμε υπόψη σας ότι η εκ παραδρομής χρήση του δεν προσδίδει στον εν λόγω αγρότη του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. την ιδιότητα του επιτηδευματία, λαμβανομένων υπόψη των προαναφερόμενων διατάξεων, και κατά συνέπεια δεν υποχρεούται αυτός σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων του Κ.Β.Σ., δεδομένου ότι την υποχρέωση αυτή έχουν οι επιτηδευματίες, ενώ για την τακτοποίηση του ζητήματος που ενέκυψε, με πρόσκλησή σας θα ζητηθεί από τον εν λόγω αγρότη η παύση του σχετικού Φ.Η.Μ., σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες.

Τέλος, θεωρούμε σκόπιμο να προβεί η αρμόδια Δ.Ο.Υ. σε υπόδειξη - σύσταση στους εν λόγω αγρότες, προκειμένου να επιτευχθεί μελλοντική συμμόρφωσή τους στην υποχρέωσή τους για την έκδοση τιμολογίων πώλησης για το σύνολο της παραγωγής τους, ύστερα από σχετική απόφαση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., αποκλειόμενης της δυνατότητας επιλεκτικής έκδοσης τιμολογίων αγοράς (ή εκκαθαρίσεων) από τους αντισυμβαλλόμενους.

ΙΙ. Φόρος Προστιθέμενης Αξίας
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000), οι αγρότες για την παράδοση αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, υπάγονται στο καθεστώς του άρθρου αυτού και δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του Φ.Π.Α. που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών ή λήψεις υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσής τους, με την εφαρμογή κατ' αποκοπή συντελεστών. Ως αξία των παραδιδομένων προϊόντων ή των παρεχομένων υπηρεσιών λαμβάνεται αυτή που προκύπτει από τα οικεία νόμιμα παραστατικά.

Για την εφαρμογή του άρθρου 41, με την ΑΥΟ Π.953/432/ 64/ΠΟΛ.41/3.2.1988, ορίστηκαν ως νόμιμα δικαιολογητικά στοιχεία από τα οποία προκύπτει η αξία παράδοσης των αγροτικών προϊόντων και της παροχής των αγροτικών υπηρεσιών τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Όπως διευκρινίστηκε με τις εγκυκλίους Π.2955/1254/ΠΟΛ. 149/2.5.1988 και 1043830/2726/827/0014/ΠΟΛ.1133/18.6.1990, στην περίπτωση που οι αγρότες εκδίδουν τιμολόγια πώλησης των προϊόντων τους σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ, τα πρωτότυπα των οποίων παραδίδονται στους αγοραστές, δικαιολογητικό για την επιστροφή του φόρου αποτελεί σχετικό αντίγραφο ή φωτοαντίγραφο των εν λόγω στοιχείων.

2. Επί του θέματος της εκ παραδρομής θεώρησης ΦΗΜ και χρήσης αυτού, πέραν των αναφερομένων το σημείο Ι.5 του παρόντος, σας γνωρίζουμε ότι είναι αυτονόητο ότι η χρήση Φ.Η.Μ., χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 41, δεν αποτελεί λόγο μετάταξης του αγρότη στο κανονικό καθεστώς.
3. Λαμβανομένων υπόψη των αναφερομένων στο σημείο I του παρόντος, γίνεται δεκτό ότι οι εν λόγω αγρότες έχουν δικαίωμα επιστροφής Φ.Π.Α. και για τα στοιχεία που εκδόθηκαν από τους αγοραστές, με την προϋπόθεση ότι από τον έλεγχο προκύπτει ότι πρόκειται για πραγματικές συναλλαγές και δεν έχουν εκδοθεί διπλά τιμολόγια για την ίδια συναλλαγή.
4. Παρακαλούμε για την ενημέρωση της Υπηρεσίας μας σχετικά με την εξέλιξη του θέματος.
Ο Γενικός Γραμματέας
Φορολογικών & Τελωνειακών Θεμάτων
Ιωάννης Καπελέρης